1. Tổng quan về khí thải VOC trong công nghiệp
Trong quá trình sản xuất sơn, hóa chất, linh kiện điện tử, in ấn hay nhựa, lượng lớn hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) được phát sinh. Các hợp chất này như toluen, xylene, acetone, benzen không chỉ gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe con người — gây kích ứng mắt, hô hấp, ảnh hưởng thần kinh và có khả năng gây ung thư.
Theo QCVN 19:2025/BTNMT, các nhà máy công nghiệp bắt buộc phải kiểm soát nồng độ VOC trước khi xả ra môi trường. Do đó, việc lựa chọn công nghệ xử lý khí thải hiệu quả, bền vững và chi phí hợp lý trở thành ưu tiên hàng đầu cho các doanh nghiệp.
Một trong những giải pháp được áp dụng rộng rãi hiện nay chính là công nghệ xử lý khí thải bằng than hoạt tính – nhờ đặc tính hấp phụ cao, dễ vận hành và tái sinh được, phù hợp với nhiều loại hình sản xuất khác nhau.

2. Nguyên lý hoạt động của hệ thống xử lý khí thải bằng than hoạt tính
2.1. Cơ chế hấp phụ
Than hoạt tính hoạt động theo nguyên lý hấp phụ vật lý và hóa học. Các phân tử khí ô nhiễm khi đi qua bề mặt than hoạt tính sẽ bị giữ lại trong vô số mao quản siêu nhỏ. Nhờ diện tích bề mặt cực lớn (lên tới 800–1.500 m²/g), than hoạt tính có khả năng hấp phụ hiệu quả các hợp chất hữu cơ và mùi khó chịu.
-
Hấp phụ vật lý: do lực Van der Waals, thường xảy ra với các khí VOC có trọng lượng phân tử nhỏ.
-
Hấp phụ hóa học: phản ứng hóa học giữa bề mặt than hoạt tính và khí ô nhiễm, tạo thành sản phẩm trung tính.
2.2. Cấu tạo hệ thống
Một hệ thống xử lý khí thải than hoạt tính tiêu chuẩn thường bao gồm:
-
Buồng thu khí từ các nguồn phát thải (phòng sơn, bể pha sơn, khu trộn dung môi…).
-
Thiết bị lọc sơ cấp để loại bỏ bụi, sơn mù hoặc hơi dầu.
-
Tháp hấp phụ than hoạt tính (1 hoặc 2 tầng, tùy công suất).
-
Quạt hút – ống dẫn khí đảm bảo lưu lượng khí ổn định.
-
Hệ thống tái sinh than (nếu có) bằng hơi nóng hoặc khí trơ.
3. Các loại than hoạt tính và đặc tính kỹ thuật
| Loại than | Dạng cấu trúc | Ứng dụng | Hiệu suất hấp phụ VOC |
|---|---|---|---|
| Than hoạt tính dạng hạt (GAC) | Kích thước 2–4 mm | Hệ thống có tải khí cao, dễ tái sinh | 90–95% |
| Than hoạt tính dạng tổ ong | Hình khối lỗ vuông | Phòng sơn, nhà máy sơn, mạ | 95–98% |
| Than hoạt tính dạng sợi (ACF) | Dạng tấm mỏng | Thiết bị xử lý tại chỗ, khu vực nhỏ | 80–90% |
Lưu ý kỹ thuật:
-
Tốc độ khí qua lớp than: 0.1–0.3 m/s.
-
Nhiệt độ tối ưu: < 50°C (vì nhiệt cao làm giảm khả năng hấp phụ).
-
Khi nồng độ VOC cao > 1000 mg/m³, nên kết hợp thêm giai đoạn oxy hóa xúc tác hoặc RTO.
4. Ưu điểm và hạn chế của công nghệ xử lý khí thải bằng than hoạt tính
Ưu điểm:
-
Hiệu quả cao (90–98%) đối với hầu hết VOC và mùi hữu cơ.
-
Vận hành đơn giản, không cần gia nhiệt, tiết kiệm năng lượng.
-
Chi phí đầu tư thấp hơn nhiều so với RTO, RCO.
-
Tái sinh vật liệu dễ dàng, có thể dùng lại nhiều lần.
-
Thân thiện môi trường, không sinh ra sản phẩm phụ độc hại.
Hạn chế:
-
Cần thay hoặc tái sinh than định kỳ để duy trì hiệu suất.
-
Không phù hợp cho khí có hàm lượng bụi hoặc hơi nước cao (cần tiền xử lý).
-
Với nồng độ VOC rất cao, nên kết hợp thêm hệ thống đốt xúc tác hoặc plasma.
5. Ứng dụng của hệ thống xử lý khí thải bằng than hoạt tính
Công nghệ này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp có phát sinh dung môi hoặc hợp chất hữu cơ bay hơi, như:
-
Ngành sơn – mạ – phủ bề mặt kim loại (ô tô, xe máy, cơ khí).
-
Ngành in – bao bì – nhựa – hóa chất.
-
Nhà máy sản xuất linh kiện điện tử, pin, PCB.
-
Phòng sơn ô tô, buồng sơn công nghiệp.
Tại các khu vực có hàm lượng VOC trung bình (200–800 mg/m³), giải pháp này đặc biệt hiệu quả vì tiết kiệm năng lượng, chi phí thấp và dễ bảo trì.
6. Giải pháp tối ưu từ ETEK GREEN
Công ty Cổ phần Giải pháp ETEK GREEN là đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong việc tư vấn – thiết kế – lắp đặt hệ thống xử lý khí thải bằng than hoạt tính, đáp ứng tiêu chuẩn QCVN và yêu cầu kiểm soát phát thải của nhà máy công nghiệp.
Giải pháp của ETEK GREEN nổi bật bởi:
-
Thiết kế module linh hoạt, dễ mở rộng và di chuyển.
-
Hệ thống lọc sơ cấp – hấp phụ – tái sinh khép kín, đảm bảo hiệu suất ổn định.
-
Tích hợp cảm biến VOC, giám sát liên tục bằng PLC & IoT.
-
Dịch vụ bảo trì, thay thế than, kiểm định định kỳ.
📞 Hotline tư vấn: Mr. Quang 0925 894 678 | Mr. Chương 0979 289 222
🌐 www.etekgreen.com

