Trong mọi dây chuyền sơn hiện đại, hệ thống lọc khí đóng vai trò “lá phổi” của toàn bộ quy trình. Một lớp bụi cực nhỏ hay hạt lơ lửng cũng có thể khiến bề mặt sơn xuất hiện khuyết điểm, giảm chất lượng và tính thẩm mỹ của sản phẩm. Vì vậy, doanh nghiệp sản xuất ô tô, xe máy, gỗ nội thất, điện tử đều cần đầu tư hệ thống lọc khí đạt chuẩn để vừa đảm bảo chất lượng bề mặt sơn, vừa đáp ứng các yêu cầu về môi trường.
1. Giới thiệu chung về tầm quan trọng của hệ thống lọc khí trong phòng sơn
Trong các phòng sơn công nghiệp, chất lượng không khí đóng vai trò then chốt quyết định đến độ mịn, độ bám và tính thẩm mỹ của bề mặt sơn.
Chỉ cần bụi mịn hoặc tạp chất trong không khí cũng có thể khiến bề mặt sản phẩm bị lỗi như: rỗ, hạt bụi bám, lem sơn hoặc biến màu sau khi sấy.
Vì vậy, hệ thống lọc khí phòng sơn công nghiệp (Paint Booth Air Filtration System) được xem là “lá phổi” của dây chuyền sơn, giúp duy trì môi trường làm việc sạch – ổn định – đạt chuẩn Class ISO 14644 (độ sạch tương tự phòng sạch điện tử).
Ngày nay, với yêu cầu về hiệu suất sơn cao, kiểm soát VOC nghiêm ngặt và tiêu chuẩn môi trường QCVN 19:2021/BTNMT, các doanh nghiệp sản xuất, đặc biệt trong lĩnh vực ô tô, xe máy, cơ khí, nhựa kỹ thuật và nội thất kim loại, đang ưu tiên đầu tư hệ thống lọc khí công nghệ cao nhằm đảm bảo hiệu suất và chất lượng sản phẩm đầu ra.
2. Cấu tạo chi tiết của hệ thống lọc khí phòng sơn
Một hệ thống lọc khí phòng sơn tiêu chuẩn bao gồm các cụm thành phần chính:
2.1. Cụm lọc khí đầu vào (Intake Filtration Unit)
Đây là nơi không khí sạch được đưa vào buồng sơn.
-
Lọc sơ cấp (Pre-filter): thường dùng màng lọc G4 hoặc EU4, giữ lại bụi lớn hơn 10 µm.
-
Lọc tinh (Fine filter): sử dụng màng F5–F9, hiệu suất lọc 85–95%, giữ lại bụi mịn kích thước 1–5 µm.
-
Lọc HEPA (tùy chọn): áp dụng cho các buồng sơn cao cấp, đạt độ sạch Class 1000–10000.
Toàn bộ không khí đi qua hệ thống này sẽ được nén nhẹ, phân bố đều vào khu vực sơn thông qua màng phân phối khí (Ceiling Diffuser) giúp tránh dòng khí rối.
2.2. Khu vực buồng sơn (Paint Booth Chamber)
-
Không khí được đưa xuống dạng dòng khí thẳng (down draft) hoặc ngang (side draft) tùy thiết kế.
-
Ở đây, dòng khí mang sơn dư và bụi sơn sẽ bị cuốn ra ngoài nhờ luồng khí đối lưu có kiểm soát.
-
Vật liệu tường: thép tĩnh điện hoặc composite phủ sơn chống bám sơn.
2.3. Cụm lọc khí thải (Exhaust Filtration Unit)
Gồm hệ thống lọc bụi sơn và khử VOC:
-
Lọc sơn (Paint Arrestor Filter): màng sợi thủy tinh hoặc giấy xếp nếp, giữ lại sơn dư 98–99%.
-
Lọc than hoạt tính (Activated Carbon Filter): hấp phụ VOC, dung môi hữu cơ, giảm mùi.
-
Quạt hút công nghiệp áp suất cao dẫn khí qua ống xả đạt chuẩn QCVN.
Tùy từng mô hình, khí sau lọc có thể được tuần hoàn một phần (recirculation system) để tiết kiệm năng lượng.
3. Nguyên lý hoạt động của hệ thống lọc khí phòng sơn
-
Không khí tươi được cấp từ bên ngoài qua cụm lọc đầu vào, loại bỏ bụi, hơi ẩm, vi sinh.
-
Dòng khí sạch đi vào buồng sơn theo hướng được thiết kế (xuôi, ngược, ngang hoặc chéo).
-
Trong quá trình phun, sơn dư và bụi mịn bị hút xuống đáy hoặc ra hông, đi qua bộ lọc sơn và than hoạt tính.
-
Không khí sạch sau lọc được thải ra ngoài hoặc tuần hoàn quay lại buồng sơn.
Hệ thống hiện đại có cảm biến áp suất vi sai (ΔP sensor) để cảnh báo khi màng lọc bị tắc, tự động điều chỉnh tốc độ quạt nhằm giữ cân bằng lưu lượng khí (Air Balance Control), giúp phòng sơn luôn ổn định ở mức áp suất dương (+30–50 Pa).
4. Tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định môi trường
Một số tiêu chuẩn và quy chuẩn liên quan trực tiếp đến thiết kế – vận hành hệ thống lọc khí phòng sơn:
| Nhóm tiêu chuẩn | Mã hiệu | Nội dung chính |
|---|---|---|
| Tiêu chuẩn độ sạch | ISO 14644-1 | Xác định cấp độ sạch của phòng sơn công nghiệp |
| An toàn cháy nổ | ATEX / IECEx | Yêu cầu thiết bị điện, quạt, đèn chống cháy nổ |
| Môi trường khí thải | QCVN 19:2021/BTNMT | Quy chuẩn quốc gia về khí thải công nghiệp |
| Hiệu suất lọc | EN 779 / ISO 16890 | Đánh giá cấp độ lọc bụi G4 – F9 – HEPA |
| Tiếng ồn | TCVN 5949:1998 | Giới hạn tiếng ồn môi trường sản xuất |
Đặc biệt, hệ thống phải đảm bảo:
-
Tốc độ dòng khí trong vùng sơn: 0.3–0.5 m/s.
-
Tỷ lệ thay gió: 200–400 lần/giờ tùy loại phòng sơn.
-
Chênh áp giữa buồng sơn và hành lang: +25 đến +50 Pa.
5. Xu hướng công nghệ mới trong lọc khí phòng sơn
Các phòng sơn hiện đại đang áp dụng nhiều công nghệ thông minh để tối ưu năng lượng và giám sát môi trường:
-
Lọc khí đa tầng tái sinh tự động (Regenerative Filters): có thể hoàn nguyên bằng khí nén, giảm chi phí vật tư.
-
Cảm biến bụi laser và VOC Sensor: theo dõi chất lượng không khí theo thời gian thực.
-
Điều khiển biến tần (VFD): tự động thay đổi lưu lượng quạt theo tải phun sơn.
-
Kết nối IoT: hiển thị tình trạng lọc khí, cảnh báo bảo trì định kỳ trên màn hình SCADA hoặc điện thoại di động.
6. Giải pháp từ ETEK GREEN
Công ty Cổ phần Giải pháp ETEK GREEN chuyên thiết kế, chế tạo và lắp đặt hệ thống lọc khí phòng sơn công nghiệp cho các nhà máy ô tô, xe máy, nhựa, cơ khí và nội thất kim loại.
Giải pháp của ETEK GREEN gồm:
-
Hệ thống lọc khí đầu vào đạt chuẩn ISO 14644.
-
Bộ lọc sơn khô hoặc ướt tùy theo loại sơn (PU, epoxy, bột).
-
Giải pháp lọc VOC bằng than hoạt tính hoặc buồng RCO/RTO.
-
Điều khiển tự động PLC, cảm biến áp suất và cảnh báo tắc lọc.
-
Thiết kế tích hợp đồng bộ với buồng sơn, hệ thống điều áp và hút bụi.
📞 Liên hệ tư vấn kỹ thuật:
Mr. Quang – 0925 894 678 | Mr. Chương – 0979 289 222
7. Kết luận
Hệ thống lọc khí phòng sơn công nghiệp là yếu tố cốt lõi đảm bảo chất lượng sơn, an toàn môi trường và tuổi thọ thiết bị.
Việc đầu tư đúng công nghệ – đúng tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, giảm rủi ro lỗi sản phẩm và tuân thủ quy định khí thải QCVN.
ETEK GREEN với kinh nghiệm và giải pháp tổng thể, là đối tác tin cậy cho mọi dự án thiết kế – thi công phòng sơn và hệ thống lọc khí đạt chuẩn.
