1. Giới thiệu tổng quan
Trong quá trình phun sơn công nghiệp, đặc biệt tại các nhà máy ô tô, cơ khí và thiết bị điện tử, môi trường phòng sơn luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về bụi sơn, hơi dung môi và khí độc VOC. Nếu không có hệ thống thông gió được thiết kế đúng tiêu chuẩn, các hạt sơn và khí bay hơi sẽ tích tụ, gây ô nhiễm không khí, cháy nổ hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người lao động.
Vì vậy, hệ thống thông gió phòng sơn công nghiệp không chỉ đóng vai trò đảm bảo an toàn và sức khỏe mà còn quyết định chất lượng bề mặt sơn, tuổi thọ thiết bị và hiệu suất sản xuất.
2. Nguyên lý hoạt động của hệ thống thông gió phòng sơn
Hệ thống thông gió phòng sơn được thiết kế theo nguyên lý luân chuyển không khí cưỡng bức, đảm bảo dòng khí sạch được cấp vào liên tục và dòng khí ô nhiễm được hút ra ngoài một cách kiểm soát.
Quá trình diễn ra theo chu trình khép kín:
-
Không khí sạch được cấp từ trên xuống – qua hệ thống lọc thô và lọc tinh (HEPA filter) để loại bỏ bụi mịn.
-
Dòng khí sạch đi qua khu vực phun sơn – cuốn theo hơi sơn và bụi sơn.
-
Khí thải được hút xuống hoặc hút ngang – tùy cấu hình buồng sơn (downdraft hoặc crossdraft).
-
Khí thải đi qua hệ thống lọc bụi, than hoạt tính hoặc xử lý VOC trước khi xả ra môi trường.
Nhờ sự kiểm soát áp suất và lưu lượng khí chính xác, hệ thống giúp duy trì vùng phun sơn trong môi trường sạch, cân bằng, ổn định, không gây hiện tượng xoáy khí hoặc nhiễu sơn.
3. Cấu tạo chi tiết hệ thống thông gió phòng sơn
Một hệ thống thông gió phòng sơn tiêu chuẩn thường bao gồm:
-
Buồng cấp khí (Air Supply Unit): nơi tiếp nhận và lọc không khí đầu vào. Gồm quạt cấp, bộ lọc thô, lọc tinh, đôi khi tích hợp bộ gia nhiệt (heater).
-
Buồng hút khí (Exhaust Unit): lắp đặt phía dưới hoặc sau khu phun sơn, có nhiệm vụ hút khí bẩn ra khỏi phòng.
-
Quạt gió công nghiệp: sử dụng loại ly tâm hoặc hướng trục, công suất từ 3 – 75kW tùy quy mô phòng sơn.
-
Đường ống dẫn khí (Ducting): được chế tạo bằng tôn mạ kẽm hoặc inox, thiết kế tối ưu để giảm tổn thất áp suất.
-
Bộ lọc khí thải: thường là lọc giấy sơn, lọc sợi thủy tinh, than hoạt tính hoặc hệ thống lọc ướt.
-
Bộ điều khiển lưu lượng và cảm biến áp suất: giúp duy trì cân bằng áp giữa trong và ngoài phòng sơn.
Một số hệ thống cao cấp còn tích hợp bộ điều áp tự động (Pressure Control System) và bộ giám sát chất lượng không khí (Air Quality Sensor) để cảnh báo nồng độ VOC hoặc chênh lệch áp suất.
4. Các loại hệ thống thông gió phòng sơn phổ biến
Tùy đặc điểm sản phẩm và yêu cầu kỹ thuật, các doanh nghiệp thường lựa chọn một trong các mô hình thông gió sau:
-
Thông gió hướng xuống (Downdraft): khí sạch cấp từ trần, hút qua sàn. Dùng cho sản phẩm yêu cầu chất lượng cao (ô tô, xe máy).
-
Thông gió ngang (Crossdraft): khí cấp từ một bên và hút ra phía đối diện. Phù hợp phòng sơn nhỏ hoặc sản xuất cơ khí.
-
Thông gió bán hướng xuống (Semi-downdraft): cấp khí từ phần giữa trần, hút qua tường hoặc sàn – linh hoạt, tiết kiệm chi phí.
-
Thông gió tuần hoàn (Recirculating Ventilation): dùng một phần khí hồi sau khi lọc sạch để tiết kiệm năng lượng.
5. Tiêu chuẩn thiết kế và vận hành hệ thống thông gió phòng sơn
Một hệ thống thông gió đạt chuẩn phải đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật nghiêm ngặt về lưu lượng, tốc độ gió và an toàn môi trường.
Các tiêu chuẩn tham chiếu:
-
TCVN 5525:2015 – Phòng sơn – Yêu cầu kỹ thuật thông gió và an toàn cháy nổ.
-
ISO 14644-1 – Tiêu chuẩn về độ sạch không khí trong buồng kín.
-
QCVN 19:2009/BTNMT – Quy chuẩn khí thải công nghiệp.
-
NFPA 33 (Mỹ) – Standard for Spray Application Using Flammable or Combustible Materials.
Các thông số thiết kế chính:
-
Tốc độ gió vùng phun: 0,3 – 0,5 m/s.
-
Chênh lệch áp suất: 10 – 30 Pa (giữa phòng sơn và môi trường ngoài).
-
Mức ồn cho phép: < 85 dB.
-
Nồng độ VOC trong khí thải: < 50 mg/m³ (theo QCVN).
Việc vận hành phải đảm bảo: quạt cấp – hút hoạt động đồng bộ, kiểm tra lọc định kỳ, vệ sinh đường ống và giám sát áp suất thường xuyên.
6. Công nghệ mới trong thông gió phòng sơn công nghiệp
Xu hướng hiện nay là tích hợp các giải pháp điều khiển thông minh vào hệ thống thông gió:
-
Biến tần (Inverter Control): điều chỉnh tốc độ quạt theo tải thực tế, tiết kiệm 15–25% điện năng.
-
Cảm biến thông minh IoT: đo liên tục nhiệt độ, áp suất, nồng độ VOC và gửi dữ liệu về PLC trung tâm.
-
Hệ thống điều khiển PLC – SCADA: giám sát và tối ưu hóa tự động toàn bộ lưu lượng không khí.
-
Lọc khí tái sinh (Regenerative Filter): sử dụng màng lọc có thể hoàn nguyên bằng nhiệt, kéo dài tuổi thọ và giảm chi phí.
Nhờ ứng dụng công nghệ này, doanh nghiệp có thể duy trì môi trường làm việc an toàn, sạch, ổn định, đồng thời giảm chi phí vận hành và đáp ứng tiêu chuẩn môi trường quốc tế.
7. Giải pháp từ ETEK GREEN
Công ty Cổ phần Giải pháp ETEK GREEN là đơn vị chuyên thiết kế – cung cấp – thi công hệ thống thông gió, điều áp và xử lý khí phòng sơn công nghiệp.
Giải pháp ETEK GREEN mang lại:
-
Thiết kế đồng bộ theo dây chuyền sơn tự động, phù hợp từng ngành (ô tô, cơ khí, nhựa, thiết bị điện tử).
-
Ứng dụng công nghệ PLC – Inverter – IoT, điều khiển thông minh, tiết kiệm năng lượng.
-
Đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn QCVN, ISO, NFPA.
-
Dịch vụ bảo hành, bảo trì và hiệu chuẩn hệ thống định kỳ.
📞 Hotline kỹ thuật: Mr. Quang – 0925 894 678 | Mr. Chương – 0979 289 222
